Baca Bahagian 1 di sini.
Diagnosis penyakit: Pengesanan penyakit LSD
Berikutan penularan wabak LSD secara berleluasa di Malaysia, aktiviti pengawasan (surveillance) telah dipergiatkan dengan meliputi ladang ruminan di seluruh negara termasuk Sabah dan Sarawak. Hasilnya, Jabatan Perkhidmatan Veterinar (DVS) Malaysia telah mendapati bahawa terdapat ladang-ladang di negeri Perak, Kedah, Pahang, Perlis, Melaka dan Terengganu yang mengalami lesi seperti LSD telah menjejaskan sebahagian daripada populasi lembu.
Justeru, sampel klinikal seperti lesi kulit, keruping, calitan air liur/hidung, darah, sumsum tulang dan organ telah diambil dari beberapa ekor lembu dari ladang yang dijangkiti serta diserahkan kepada Institut Penyelidikan Veterinar (VRI) untuk dianalisis melalui ujian molekular dikenali sebagai Tindak Balas Berantai Polimeras atau Polymerase Chain Reaction (PCR). Hasil keputusan yang telah diperoleh pada 8 Jun 2021 mengesahkan penyakit LSD adalah positif.
Sampel klinikal tersebut turut diserahkan kepada beberapa makmal diagnostik veterinar yang lain seperti Makmal Veterinar Zon Timur (Pahang), Makmal Veterinar Zon Tengah (Selangor), Makmal Veterinar Zon Selatan (Johor Bahru) dan Makmal Veterinar Zon Timur (Kelantan). Hampir kesemua sampel diterima menunjukkan keputusan yang positif; yang mana sampel keruping merupakan sampel yang paling ideal untuk pengesanan LSDV. Hal ini disebabkan oleh sampel daripada lesi nodular mengandungi kepekatan virus yang tinggi berbanding sampel darah dan organ. Tambahan pula, virus LSD mereplikasi di dalam sel epitelium yang menyebabkan pengumpulan virus menjadi amat tinggi di dalam sel keruping kulit.
Pensampelan sampel ketulan/nodular pada kulit lembu. Sumber: DVS Pahang & Stesen Kuarantin Haiwan di Kedah.
Pencegahan, pengawalan dan pembasmian LSD
DVS Malaysia telah menerbitkan sebuah garis panduan iaitu Protokol Veterinar Malaysia: Lumpy Skin Disease yang menggariskan piawaian veterinar, protokol dan tindakan pencegahan, pengawalan dan pembasmian LSD pada gerompok ruminan besar (lembu/kerbau) dalam negara. Protokol ini turut menetapkan dasar, objektif, matlamat dan strategi sebagai panduan untuk mencegah, mengawal dan membasmi LSD.
Protokol Veterinar Malaysia:Lumpy Skin Disease. Sumber: DVS Malaysia 2021.
Bagi mencegah, mengawal dan membasmi LSD, strategi yang digariskan adalah seperti berikut:
- Pelaporan
- Survelan
- Daya jejak
- Langkah biosekuriti
- Kuarantin gerompok terjangkit
- Kawalan pemindahan
- Kawalan vektor
- Vaksinasi
- Penghapusan dan pelupusan
- Kawalan hasil ternakan
- Bayaran pampasan
- Kawalan pengimportan ternakan hidup
- Penguatkuasaan
- Rekod
- Kempen Kesedaran Awam
Langkah-langkah kawalan yang dilaksanakan telah terbukti berkesan kerana kes positif berjaya diturunkan secara beransur-ansur menjelang akhir wabak pada awal 2022. Walaupun wabak LSD kini adalah endemik di Malaysia, usaha yang jitu ke arah kesedaran awam mengenai LSD, penguatkuasaan peraturan ketat mengenai pergerakan haiwan dan protokol import, serta program vaksinasi yang menyeluruh pada ternakan lembu di Malaysia haruslah dilaksanakan secara berterusan demi mencapai status bebas penyakit LSD pada masa akan datang.
Rujukan
- Jabatan Perkhidmatan Veterinar. (2021). Protokol Veterinar Malaysia: Lumpy Skin Disease (LSD).
- Khoo C.K., Dahlan R., Mat Desa Z., Syarina P.N.A., Mohd. Salim S.S.H., Barker Z., Abu Hassan M.H., Hassan R., and Mohd Saied F.H. (2022). Molecular detection of lumpy skin disease virus in Malaysia 2021. International Journal of Infectious Diseases 116: S1-S130.
- WAHIS (WOAH) (2022). Follow up report Lumpy Skin Disease virus, Malaysia: 1-124.
- WOAH (2021). Lumpy Skin Disease Technical Disease Card. Retrieved from https://www.woah.org/en/document/lumpy-skin-disease-technical-disease-card/
Disunting oleh Ismatul Nisak
MENGENAI PENGARANG
Siti Fatimah merupakan graduan dari Universiti Teknologi Malaysia dalam bidang Sains (Teknologi Herba) dan Universiti Malaysia Terengganu dalam bidang Sains Biologi. Beliau kini bertugas sebagai Pegawai Penyelidik di Makmal Veterinar Zon Timur (Pahang). Berperanan dalam usaha pembangunan ujian diagnostik molekular bagi mengesan penyakit haiwan. Mempunyai misi untuk mengkaji kelebihan pelbagai tumbuhan herba dalam merawat penyakit haiwan.
133 thoughts on “Ancaman Penyakit Kulit Kental (Bahagian 2)”